1.Tên sáng chế: Hợp chất dẫn xuất 1-aminoankyl-2-napthol và qui trình tổng hợp ra hợp chất này sử dụng xúc tác vật liệu carbon từ dịch chiết vỏ quả na (annona squamosa) biến tính với Fe₃O₄ và CuI.

Thuộc tác giả, nhóm tác giả: PGS.TS. Trần Hoàng Phương

Khoa Hóa, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQG-HCM

2. Mã số đơn: 1-2024-08021

3. Tình trạng đơn: Đã chấp nhận đơn theo quyết định 28039/QĐ-SHTT ngày 26/03 năm 2025 của Cục SHTT, Bộ KH&CN.

4. Tóm tắt sáng chế:

Chất xúc tác đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất hầu hết các hóa chất công nghiệp và rất cần thiết cho quá trình phục hồi môi trường. Theo yêu cầu của sự phát triển bền vững, bảo vệ môi trường và các yếu tố liên quan đến chi phí, người ta cho rằng chất xúc tác dễ dàng tách khỏi phản ứng và có thể tái chế trong quá trình xúc tác. Vật liệu có từ tính (Fe₃O₄) cho thấy sự khả thi để đạt được mục tiêu này, do tính từ tính, độ ổn định hóa học, độc tính thấp, tính kinh tế, v.v. của chúng. Do đó, vật liệu chứa Fe₃O₄ đang nổi lên như một chất nền quan trọng để gắn các chất xúc tác dị thể và cố định các chất xúc tác đồng thể

Sáng chế đề cập đến hợp chất dẫn xuất 1-aminoankyl-2-napthol và qui trình tổng hợp ra hợp chất này sử dụng xúc tác vật liệu carbon từ dịch chiết vỏ quả na (annona squamosa) biến tính với Fe₃O₄ và CuI, trong đó tổng hợp các các dẫn xuất 1-aminoankyl-2-napthol mới từ andehyt, 2-aminopyridin và 2-napthol, trong điều kiện đánh siêu âm, không dung môi và xúc tác bởi CuI- Fe₃O₄/C.

Bản chất kỹ thuật của sáng chế (yêu cầu bảo hộ)

Sáng chế đề cập đến hợp chất dẫn xuất 1-aminoankyl-2-napthol và qui trình tổng hợp ra hợp chất này sử dụng xúc tác vật liệu carbon từ dịch chiết vỏ quả na (annona squamosa) biến tính với Fe₃O₄ và CuI, trong đó một quy trình êm dịu để tổng hợp các dẫn xuất 1-aminoankyl-2-napthol, từ andehyt, 2-aminopyridin và 2-napthol, trong điều kiện đánh siêu âm, không dung môi và xúc tác bởi CuI- Fe₃O₄/C.

Theo một khía cạnh, hợp chất dẫn xuất 1-aminoankyl-2-napthol bao gồm 1-((4-florophenyl)(pyridin-2-ylamino)metyl)napthalen-2-ol thể hiện theo công thức (I):

Theo một khía cạnh khác, hợp chất dẫn xuất 1-aminoankyl-2-napthol còn bao gồm 1-((pyridin-2-ylamino)(o-tolyl)metyl)napthalen-2-ol thể hiện theo công thức (II):

Theo một khía cạnh khác, qui trình tổng hợp ra hợp chất dẫn xuất 1-aminoankyl-2-napthol sử dụng xúc tác vật liệu carbon từ dịch chiết vỏ quả na (annona squamosa) biến tính với Fe₃O₄ và CuI (ký hiệu CuI-Fe₃O₄/C) bao gồm:

• tiến hành phối trộn hỗn hợp dẫn xuất của benzandehyt, 2-napthol, 2-aminopyridin theo tỉ lệ mol nhất định và chất xúc tác CuI-Fe₃O₄/C trong bình cầu phản ứng; tiến trình phản ứng được kiểm tra bằng phương pháp sắc ký lớp mỏng; hỗn hợp sau phản ứng được đánh siêu âm trong thời gian nhất định;
• tiến hành thêm một lượng nhất định etanol vào hỗn hợp thu được từ bước (i), khuấy đến khi tan phần sản phẩm rắn; tiến hành loại bỏ chất xúc tác rắn bằng nam châm và lọc để loại hoàn toàn cặn bẩn, thu thập phần dịch lọc;
• thực hiện đun nhẹ phần dịch lọc đến khi xuất hiện váng dầu và để yên cho quá trình kết tinh được diễn ra, và thu được tinh thể;
• thực hiện rửa bằng etanol lạnh tinh thể thu được, để khô, thu được hợp chất tinh khiết dẫn xuất 1-aminoankyl-2-napthol.

5. Hiệu quả đạt được

Sáng chế hiện tại cũng liên quan đến việc ứng dụng vật liệu CuI-Fe₃O₄/C làm xúc tác cho quá trình tổng hợp các hợp chất mới từ andehyt, 2-aminopyridin và 2-napthol. Vật liệu này đã thể hiện khả năng xúc tác rất tốt cho phản ứng Betti. Các sản phẩm mới được tổng hợp trong sáng chế này là 1-((4-florophenyl)(pyridin-2-ylamino)metyl)napthalen-2-ol và 1-((pyridin-2-ylamino)(o-tolyl)metyl)napthalen-2-ol. Các hợp chất này chứa bộ khung pyridine với nhiều hoạt tính sinh học. Bộ khung pyridine là chất trung gian có giá trị trong tổng hợp hữu cơ để sản xuất các hợp chất dị vòng nitơ phức tạp hơn. Chúng có thể thể hiện nhiều đặc tính sinh học khác nhau như kháng nấm, chống viêm, giảm đau, hạ sốt và kháng khuẩn. Ngoài ra, nó cũng thường được sử dụng để sản xuất các loại thuốc piroxicam, sunfapyridin, tenoxicam và thuốc kháng histamin. Sáng chế này cung cấp cơ sở khoa học vững chắc cho các nghiên cứu ứng dụng sâu hơn để sản xuất các hợp chất mới có giá trị.

6.Thông tin liên hệ: Trung tâm Sở hữu trí tuệ và Chuyển giao công nghệ, Đại học Quốc gia TP.HCM. Email: iptc@vnuhcm.edu.vn, tdcthanh@vnuhcm.edu.vn

Tin: VP- IPTC