Khá nhiều người còn nhầm lẫn giữa hai khái niệm phát minh khoa học và sáng chế. Việc nhầm lẫn này không chỉ đối với công chúng bình thường mà cả các cơ quan quản lý khoa học cũng thường xuyên nhầm lẫm.

Luật SHTT khẳng định Nhà nước chỉ bảo hộ đối với sáng chế, không bảo hộ phát minh khoa học.

Phát minh theo định nghĩa của từ điển Bách Khoa Việt Nam “là sự phát hiện một sự vật, một hiện tượng hoặc một quy luật tồn tại khách quan của tự nhiên mà con người chưa từng biết tới. Phát minh làm thay đổi, nâng cao nhận thức của con người đối với tự nhiên và tạo cơ sở để con người lợi dụng, chế ngự tự nhiên. Phát minh khoa học là yếu tố quyết định đối với tiến bộ khoa học-kỹ thuật. Phát minh thường gắn liền với những nghiên cứu cơ bản trong khoa học lý thuyết và khoa học ứng dụng. Phát minh phản ánh các mối quan hệ hiện thực khách quan cơ bản và những tính chất của các hiện tượng trong thế giới hiện thực”.

Nói ngắn gọn, Phát minh là việc phát hiện ra các quy luật, hiện tượng và sự vật trong tự nhiên mà trước đó con người chưa biết tới.

Ví dụ một ngày đẹp trời, Newton phát hiện quả táo rơi xuống đất, từ đó ông phát hiện ra định luật vạn vật hấp dẫn. Không phải đến khi được Newton phát hiện mới có định luật này mà nó đã tồn tại trong tự nhiên rồi, tuy nhiên, trước Newton, chưa ai phát hiện ra.

Định luật vạn vật hấp dẫn không được bảo hộ như sáng chế (Ảnh: whitenoise.kinja.com)

Sáng chế là giải pháp kỹ thuật dưới dạng sản phẩm hoặc quy trình nhằm giải quyết một vấn đề xác định bằng việc ứng dụng các quy luật tự nhiên.

Ví dụ, Alfred Nobel sáng chế công thức thuốc nổ TNT, nhằm mục đích phục vụ cho quá trình khai mỏ.

Sáng chế là đối tượng bảo hộ của quyền sở hữu trí tuệ, để được bảo hộ sáng chế phải đáp ứng 3 tiêu chí:
Có tính mới (so với thế giới); có trình độ sáng tạo; có khả năng áp dụng công nghiệp.

Vậy, sự khác nhau giữa sáng chế và phát minh là rất cơ bản, phát minh không phải là sáng chế, do không có tính mới, và không được bảo hộ là đối tượng quyền sở hữu công nghiệp.

Sáng chế là giải pháp kỹ thuật mà phải nhờ quá trình đầu tư về tài chính, nhân lực mới có thể tạo ra, nó không tồn tại sẵn có trong tự nhiên.

Tổng hợp: HT